Z danych opublikowanych przez Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) wynika, że w 2024 r. koleją w Polsce przejechało najwięcej pasażerów od 1997 r. Widać więc wyraźnie, że kolej przeżywa renesans, a pomóc w tym mają czynione w całym kraju inwestycje.
Kolej w Polsce znowu zyskuje na popularności
W 2024 r. kolej w Polsce przewiozła ponad 407 mln pasażerów, co oznacza wzrost o 33,1 mln (8,8 proc.) w porównaniu z rokiem poprzednim – wynika z danych Urzędu Transportu Kolejowego. Liderem przewozów pozostaje Polregio, obsługujące 25 proc. wszystkich podróżnych, wyprzedzając PKP Intercity (20 proc.) i Koleje Mazowieckie (16 proc.). Mimo rosnącej liczby pasażerów, kolej w Polsce wciąż jest mniej popularna niż w wielu krajach Unii Europejskiej.
Statystyczny Polak podróżuje koleją 11 razy w roku, podczas gdy przeciętny mieszkaniec UE korzysta z niej 17 razy. Znacznie częściej pociągiem jeżdżą Niemcy – średnio 32 razy rocznie, a nieco rzadziej Czesi – 16,3 razy, co zbliża ich do unijnej średniej. Wskaźnik wykorzystania kolei na Słowacji jest porównywalny do Polski (13 podróży rocznie), natomiast na Litwie kolej pozostaje mało popularnym środkiem transportu, z mniej niż dwoma przejazdami na mieszkańca rocznie.
Inwestycje planowane na kolei
Mimo rosnących planów inwestycyjnych w kolej, finansowanie infrastruktury drogowej nadal dominuje. W latach 2025-2032 na modernizację kolei przewidziano 180 mld PLN, podczas gdy na rozwój dróg w latach 2025-2030 ma trafić co najmniej 218 mld PLN. Oznacza to, że nakłady na kolej w siedmioletniej perspektywie wciąż nie dorównują pięcioletnim wydatkom na drogi.
Od lat priorytetem były inwestycje w sieć drogową o wysokiej przepustowości, co doprowadziło do znaczącej nierównowagi. Od 1990 r. długość autostrad i dróg ekspresowych wzrosła o 4,7 tys. km, podczas gdy sieć kolejowa skurczyła się o 4,4 tys. km, a nowo wybudowane linie kolejowe stanowiły jedynie 50 km. Dysproporcje te wynikają z finansowania – np. w latach 1998-2012 na drogi przeznaczono aż sześciokrotnie więcej środków niż na kolej, przypomina PIE.