Szara strefa to inaczej określenie na prowadzenie działalności gospodarczej poza oficjalnym obiegiem i poza kontrolą państwa. A nielegalne praktyki gospodarcze zawsze spędzają sen z powiek rządzącym, dlatego pod koniec listopada br. do konsultacji międzyresortowych trafi projekt zarządzenia premiera Donalda Tuska, który zakłada powołanie specjalnego zespołu do koordynacji działań państwowych instytucji i skuteczniejszym przeciwdziałaniem nielegalnym praktykom gospodarczym.
Kto w Polsce działa w szarej strefie?
W skład zespołu wejdą przedstawiciele kilku kluczowych instytucji: Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Państwowej Inspekcji Pracy, ZUS, Krajowej Administracji Skarbowej, Straży Granicznej oraz Policji. Celem działania tego grona będzie wymiana informacji i danych gromadzonych przez poszczególne urzędy, a w konsekwencji – bardziej precyzyjne typowanie podatników do kontroli.
Jednym z elementów działań tworzonego zespołu ma być edukacja społeczeństwa. W Polsce obserwuje się wysoki poziom społecznej akceptacji dla przedsiębiorców, którzy działają poza oficjalnym obiegiem – np. nie wystawiają faktur. Między innymi to ekipy remontowe, hydraulicy, elektrycy, malarze, fryzjerzy, nianie, złote rączki, korepetytorzy, fizjoterapeuci, krawcy, muzycy weselni, fotografowie – wszyscy "z fakturą będzie drożej".
Ile szarej strefy w Polsce?
Według Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), szara strefa w Polsce wynosi około 27 proc. PKB. To o 5 punktów procentowych więcej niż średnia w Unii Europejskiej. Redukcja o 5 punktów procentowych miałaby przynieść do budżetu około 100 mld zł. Według danych Instytutu prognoz i Analiz Gospodarczych lata 2022-2023 były okresem wzrostu udziału szarej strefy w polskiej gospodarce. Jako główne powody Instytut wymienia, m.in.:
- wojnę na Ukrainie,
- niespotykanie wysoki poziom cen surowców energetycznych,
- wzrost cen energii elektrycznej i rosnąca dwucyfrowa inflacja,
- wzrost kosztów kredytów spowodowany wzrostem stóp procentowych,
- niejasne, niespójne i niestabilne przepisy prawne i podatkowe,
- wzrost płacy minimalnej.