Prawo, które zobowiązuje przedsiębiorców do wypłaty wynagrodzenia w zamian za możliwość korzystania z gruntów pod infrastrukturę przesyłową obowiązuje dopiero od 2008 roku.
Wcześniej obce instalacje przesyłowe nie były objęte żadną formalną procedurą, a właściciele działek nie otrzymali za nie wynagrodzenia. Tak zrodziła się luka w prawie, którą na swoją korzyść rozgrywały firmy energetyczne, gazowe czy wodociągi.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego wzmacnia pozycję właścicieli działek
W całym kraju jest około 20 mln nieruchomości, na których znajduje się infrastruktura przesyłowa. Znaczna część tych instalacji została zamontowana na działkach jeszcze przed 2008 rokiem. Do tej pory, w sprawach o przyznanie rekompensaty, przedsiębiorcy powoływali się przed sądem na zasiedzenie, a właściciele działek – na naruszenie prawa własności.
Trybunał Konstytucyjny (TK) uznał, że „żadne chronione konstytucyjnie wartości nie uzasadniają uprzywilejowania przedsiębiorstw przesyłowych kosztem właścicieli nieruchomości, co dzieje się na skutek dopuszczenia możliwości zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu w okresie, gdy instytucja służebności przesyłu była w Polsce nieznana”.
Od tej pory korzystanie przez firmy z prywatnych gruntów bez umów i bez wynagrodzenia jest niezgodne z konstytucją.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego jest ostateczny
Wyrok TK dla właścicieli oznacza to realną możliwość odzyskania należnych rekompensat. Dla przedsiębiorstw – konieczność weryfikacji dotychczas stosowanych praktyk.
Orzeczenie jest ostateczne i wiążące zarówno dla sądów powszechnych, jak i Sądu Najwyższego. Roszczenia mogą dotyczyć m.in. wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu, ustanowienia służebności przesyłu za opłatą oraz odszkodowania za spadek wartości nieruchomości.
Czytaj też:
Państwowe firmy energetyczne mogą przejąć prywatne działki. Przez zasiedzenie