W starych piecach daje się spalić muł i miał węglowy, ale także zwykłe śmieci, w tym tworzywa sztuczne. Za zanieczyszczone powietrze w Polsce głównie odpowiadają gospodarstwa domowe. Emitują 86 proc. pyłu zawieszonego, większość (ok. 93 proc.) WWA czyli wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i praktycznie 100 proc. efektów spalania tworzyw sztucznych. Smog powoduje:
- astmę,
- obturacyjną chorobę płuc,
- niewydolność oddechową,
- nowotwory płuc czy górnych dróg oddechowych,
- niewydolność krążeniową
- zawał serca,
- udar mózgu.
Według raportu firmy doradczej Deloitte z 2019 r. smog kosztuje Polskę 111 mld zł rocznie, a działania państwa w tym zakresie są wciąż niewystarczające.
55-latek i 5-latek uważają działania Polski za niewystarczające
Według danych opracowanych przez amerykański ośrodek badawczy na Uniwersytecie w Chicago (Air Quality Life Index), gdyby jakość powietrza w Toruniu była lepsza, mieszkańcy miasta zyskaliby średnio 10 dodatkowych miesięcy życia. W przypadku Rybnika dane wskazują, że smog zabiera mieszkańcom miasta prawie dwa lata. To powód dla którego w imieniu 55-letniego pana Andrzeja z Rybnika i pięcioletniego chłopca spod Torunia (którego reprezentuje mama – red.) fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi wystąpiła do sądu przeciwko Skarbowi Państwa. Obaj cierpią na astmę i inne choroby układu oddechowego.
12 najbardziej zanieczyszczonych polskich miast
Polski Alarm Smogowy szacuje, że w kraju użytkowanych jest wciąż około 2,5 mln „kopciuchów”, czyli pieców najniższej klasy. Ich wymiana idzie bardzo opornie. Powodem są rosnące ceny prądu i gazu.
„Przy braku reakcji ze strony władz zachodzi bardzo duże prawdopodobieństwo, że główny cel, czyli znacząca poprawa jakości powietrza w Polsce nie zostanie osiągnięty w pierwotnie zamierzonej perspektywie czasowej” – ostrzega Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPiUG).
Wśród 20 najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie aż 12 znajduje się Polsce. To: Nowy Sącz, Piotrków Trybunalski, Łomża, Żory, Kraków, Gliwice, Zgierz, Tarnów, Katowice, Częstochowa, Bielsko-Biała oraz Kalisz.