Są wybierani na czteroletnie kadencje. Kandydatów na te stanowiska mogą zgłosić zakłady pracy, stowarzyszenia, związki zawodowe, organizacje społeczne i zawodowe (z wyłączeniem partii politycznych), oraz co najmniej 50 obywateli stale mieszkających na danym obszarze i mających czynne prawo wyborcze. Może to zrobić także prezes sądu.
Obecnie ławnicy orzekają w sprawach karnych, cywilnych i rodzinnych, a także w sprawach z zakresu prawa pracy.
Jak informuje prawo.pl, Ministerstwo Sprawiedliwości ma w planach zwiększenie roli ławników i poszerzanie zakresu ich zadań o orzekanie w sprawach cywilnych, w tym gospodarczych. Nad konkretami pracuje
Rada do spraw Ławników.
Jakie są obowiązki ławników?
W myśl paragrafów Konstytucji ławnicy mają zapewniać udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Czuwają nad tym, aby wyroki były nie tylko wydawane zgodnie z literą prawa, ale także sprawiedliwe w odbiorze opinii publicznej. Są wybierani w tajnym głosowaniu na czteroletnie kadencje.
W sądach jest miejsce dla około 12 tys. ławników, ale na kadencję 2024-2027 wybrano jedynie 6 075 osób. Więcej chętnych nie było.
Pracodawcy mają obowiązek zwalniać ławników z pracy na czas rozpraw, zachowując prawo do świadczeń pracowniczych, ale bez prawa do wynagrodzenia. O ich zarobki dba wymiar sprawiedliwości.
Ile zarabia ławnik?
Wynagrodzenie ławnika sądowego składa się z rekompensaty za udział w rozprawach oraz zwrotu kosztów dojazdu. Rekompensata wynosi 2,64 proc. podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego, co przekłada się na około 184,95 zł brutto za dzień.
Dodatkowo, ławnicy otrzymują ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejskiej, który wynosi 0,25 proc. tej podstawy, czyli 17,51 zł. Ci, którzy mieszkają poza miejscowością, w której mieści się sąd, mają prawo do diet oraz zwrotu kosztów przejazdu i noclegu, zgodnie z zasadami obowiązującymi sędziów.
Czytaj też:
Wytyczne dla sędziów. Tak teraz ustalą konkretną wysokość alimentów