Dolar z dziurką wybito w Meksyku pod panowaniem króla Hiszpanii Karola III. Stworzony z hiszpańskiego srebrnego dolara z 1777 roku, w 1914 roku trafił do rąk polskiego kolekcjonera Walerego Amrogowicza, który w ten sposób wzbogacił swoją kolekcję liczącą ponad dwa tysiące monet. W 1931 roku przekazał ją Towarzystwu Naukowemu w Toruniu.
Cenna moneta zniknęła z Muzeum Okręgowego w Toruniu wraz z 361 innymi numizmatami w latach 2011-2018. Większość z nich była własnością muzeum. Mniejsza część skradzionego skarbu była depozytem z Toruńskiego Towarzystwa Naukowego. W tym Holey Dollar.
Przestępcza działalność pracownika muzeum
Przez 9 lat monety z miejsca pracy wynosił starszy kustosz Adam M. Odsprzedawał je numizmatykowi Andrzejowi R., który sprzedawał je na aukcjach w Niemczech i w Polsce. Taka działalność była możliwa, ponieważ przez 5 lat w dziale monet nie przeprowadzono inwentaryzacji. Kustosz przywłaszczył sobie 194 monety pochodzące z okresu od XVI do XIX wieku, o łącznej wartości 1,46 mln zł. Do dziś nie wiadomo kto ukradł pozostałe 167 numizmaty, z których najstarsze pochodziły z XIII wieku.
Monetę z dziurką policja odnalazła w Niemczech, gdzie została sprzedana na dwóch aukcjach. W końcu kupił ją kolekcjoner z Perth za 319 tys. euro. „Dziurawy dolar” ma również istotne znaczenie dla Australii, ponieważ tego typu monety były produkowane w celu rozwiązania problemu braku środków płatniczych w Nowej Południowej Walii.
Ile monet już udało się odzyskać
Australijska Policja Federalna poinformowała w komunikacie, że 26 sierpnia 2024 roku, we współpracy z Departamentem Infrastruktury, Transportu, Rozwoju Regionalnego, Komunikacji i Sztuki, zabezpieczyła monetę w Perth. Właściciel został zidentyfikowany dzięki informacjom uzyskanym od ostatniego sprzedawcy — australijskiej firmy specjalizującej się w rzadkich monetach.
Do tej pory odzyskano 59 monet, które po badaniach przeprowadzonych przez Laboratorium Kryminalistyczne w Bydgoszczy, Poznaniu i Białymstoku okazały się tożsame z monetami utraconymi przez Muzeum Okręgowe w Toruniu. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi działania w celu odzyskania kolejnych 16 ujawnionych i zidentyfikowanych monet, ale znajdujących się one poza granicami Polski.