Od 5 maja 2025 r. w poradniach POZ dostępne jest nowe, bezpłatne badanie finansowane przez NFZ — test IV generacji na HIV. Mogą z niego skorzystać wszyscy pacjenci, także zdrowi. Nowa wersja testu pozwala wykryć zakażenie nawet tydzień wcześniej niż starsze metody. O nowym bezpłatnym badaniu informuje forsal.pl.
Bezpłatne badanie na obecność HIV
Ministerstwo Zdrowia wprowadziło od 5 maja 2025 r. nowe przepisy, dzięki którym testy IV generacji na HIV są dostępne bezpłatnie w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej. Do tej pory można je było wykonać wyłącznie w specjalistycznych punktach, co ograniczało dostępność. Teraz każdy lekarz POZ może zlecić badanie – zarówno podczas wizyty kontrolnej, jak i przy podejrzeniu zakażenia. Nie są wymagane objawy ani przynależność do grupy ryzyka. Wystarczy zgłosić chęć wykonania testu, a lekarz wystawia skierowanie do współpracującego laboratorium.
Test jest bezpieczny, anonimowy i finansowany przez NFZ. Polega na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej, którą analizuje się pod kątem obecności antygenu p24 i przeciwciał anty-HIV. Wynik dostępny jest zazwyczaj w ciągu kilku dni. W razie wyniku pozytywnego konieczne jest dalsze potwierdzenie w laboratorium referencyjnym.
W Polsce wzrasta ilość osób z wirusem HIV
W 2024 r. w Polsce potwierdzono blisko 2000 nowych zakażeń HIV, z czego większość wykryto w zaawansowanym stadium. Dla porównania, w 2012 r. było ich 9 tys., a w 2021 już 16,9 tys. – to wzrost o 84 proc. w ciągu dekady. Wczesne rozpoznanie zakażenia pozwala uniknąć rozwoju AIDS i rozpocząć skuteczne leczenie. Osoby przyjmujące terapię antyretrowirusową z niewykrywalną wiremią nie zarażają innych (zasada „n=n”). Test warto wykonać po ryzykownym kontakcie, przy przedłużających się objawach grypopodobnych, po kontakcie z krwią lub profilaktycznie — dla własnego spokoju.
Szacuje się, że w Polsce żyje około 24 tys. osób z HIV, z czego 10–15 proc. nie wie o zakażeniu. Najwięcej przypadków dotyczy osób w wieku 25–39 lat, ale infekcje wśród seniorów również się zdarzają. Ryzyko zakażenia można ograniczać poprzez bezpłatną profilaktykę PrEP dostępną w placówkach NFZ, edukację w szkołach i działania Krajowego Centrum ds. AIDS.