Wykonany z brązu czekan został odnaleziony na warszawskiej Białołęce i trafił do muzeum w Legionowie, gdzie przekazał go anonimowy darczyńca, informuje o2.pl. Tego typu znaleziska są wyjątkowo rzadkie na terenie Polski.
Rzadki skarb znaleziony w Warszawie
Pod koniec listopada 2024 r. kolekcja Muzeum Historycznego w Legionowie wzbogaciła się o wyjątkowy zabytek o dużym znaczeniu historycznym i archeologicznym. Do zbiorów trafił wykonany z brązu czekan z tarczowatym obuchem, który stanowi niezwykle rzadki przykład tego rodzaju artefaktów na terenie Polski. Przedmiot ten został przekazany przez anonimowego darczyńcę, jednak wiadomo, że jego odkrycia dokonano na warszawskiej Białołęce, w dolinie rzeki Długiej, na obszarze dawnej wsi Kąty Grodziskie.
Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, na którego powołuje się o2.pl określił znalezisko jako sensacyjne, podkreślając jego unikatowy charakter. Do tej pory podobne obiekty znajdowano wyłącznie na zachodnich terenach Polski, głównie wzdłuż biegu Odry. Odkrycie na Mazowszu rzuca nowe światło na możliwe kontakty kulturowe, szlaki handlowe lub migracje ludności w okresie, z którego pochodzi zabytek.
Czekan z epoki brązu na warszawskiej Białołęce
Tego typu czekany, będące połączeniem narzędzia i broni, miały prawdopodobnie nie tylko funkcjonalne zastosowanie, ale także symboliczne znaczenie. Być może były one związane z prestiżem lub władzą, co czyni ich obecność w regionie Mazowsza szczególnie interesującą dla badaczy.
Czekany tego typu, jak ten przekazany niedawno do Muzeum Historycznego w Legionowie, uważa się za dzieła wywodzące się z warsztatów zlokalizowanych w Kotlinie Panońskiej. Pochodzą one z epoki brązu, a ich produkcja przypada na II okres epoki brązu według klasyfikacji Monteliusa, datowany na lata 1700–1300 p.n.e. Ten konkretny egzemplarz, będący niezwykłym przykładem prastarej broni, zwraca uwagę bogactwem zdobień.
Dekoracje na powierzchni czekana świadczą o tym, że mógł on należeć do osoby zajmującej wysoką pozycję społeczną, być może wodza, wojownika lub kogoś o znaczącym prestiżu w ówczesnej społeczności. Takie artefakty mogły pełnić nie tylko rolę bojową, ale również symboliczną – jako oznaka władzy lub statusu, a także element ceremonialny.
Znaleziska tego rodzaju są istotnym świadectwem zaawansowanego rzemiosła oraz kontaktów kulturowych i handlowych, które w epoce brązu łączyły różne regiony Europy. Bogate zdobienia oraz jakość wykonania sugerują, że wytwarzanie tych przedmiotów wymagało zarówno specjalistycznej wiedzy, jak i dostępu do cennych surowców, co dodatkowo podkreśla ich wyjątkowy charakter.
Odkrycie czekana na Mazowszu, z dala od głównych obszarów, gdzie dotychczas znajdowano tego typu obiekty, stawia pytania o sposób jego pojawienia się w tym regionie. Czy został przywieziony w wyniku wymiany handlowej, czy może stanowił trofeum wojenne? Być może czekan trafił tu wraz z grupami ludności przemieszczającymi się z Kotliny Panońskiej na północ. Każda z tych możliwości wzbogaca naszą wiedzę o historii regionu i ówczesnych relacjach między społecznościami.
Eksponat jeszcze niedostępny dla zwiedzających
Eksponat, będący teraz częścią kolekcji muzealnej, z pewnością stanie się przedmiotem licznych analiz naukowych, które pomogą dokładniej określić jego pochodzenie, funkcję oraz znaczenie w kontekście historycznym. Muzeum planuje również udostępnić zabytek zwiedzającym, aby przybliżyć lokalnej społeczności niezwykłą historię tego unikatowego znaleziska.
Przed wystawieniem go na widok publiczny musi jednak przejść liczne zabiegi konserwatorskie, m.in. zatrzymanie procesu korozji, informuje Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków cytowany przez o2.pl.