W Polsce rośnie liczba osób, która przekroczyła magiczną barierę stu lat. Od 1 marca 2025 r. stulatkowie oprócz powszechnego uznania dla wieku otrzymają również wyższe świadczenie honorowe, które po waloryzacji wynosi 6589,67 zł brutto miesięcznie. O stulatkach w Polsce pisze Polski Instytut Ekonomiczny (PIE).
Długowieczność w Polsce na coraz wyższym poziomie
Liczba stulatków w Polsce będzie systematycznie rosła. Pod koniec 2023 r. w kraju żyło 7387 osób w wieku 100 lat i więcej, co stanowiło jedynie 0,02 proc. populacji. Prognozy wskazują, że do 2060 r. ich liczba wzrośnie niemal dziesięciokrotnie – do 69 876 osób. Jest to część ogólnego trendu starzenia się społeczeństwa. W 2023 r. osoby w wieku 65+ stanowiły 20,1 proc. populacji, a do 2060 r. ich udział wzrośnie do 32,6 proc. Równocześnie coraz więcej osób ma szansę dożyć 100 lat – w 2023 r. na 100 tys. noworodków aż 2364 dziewczynki i 836 chłopców mogło osiągnąć ten wiek, podczas gdy w 1990 r. było to odpowiednio 306 i 64.
W Polsce dominują stulatki nad stulatkami – w 2023 r. kobiety stanowiły 76 proc. tej grupy, co odzwierciedla tzw. feminizację starości. Choć różnica w oczekiwanej długości życia między płciami maleje, nadal należy do najwyższych w UE. Od 1 marca 2025 r. po raz pierwszy zwaloryzowano świadczenie honorowe dla stulatków, które wynosi obecnie 6589,67 zł brutto miesięcznie. Nowa ustawa zapewnia jego coroczną waloryzację, zastępując wcześniejsze uznaniowe decyzje Prezesa Rady Ministrów.
Starzejące się społeczeństwo coraz większym obciążeniem dla państwa
Starzenie się społeczeństwa znacząco obciąży finanse publiczne, zwłaszcza w obszarze emerytur, opieki zdrowotnej i długoterminowej. Największy koszt stanowią emerytury, których udział w PKB może wzrosnąć z 10,2 proc. w 2022 r. do 10,6 proc. w 2060 r. Prognozy przewidują, że liczba emerytów zwiększy się o 2,9 mln, podczas gdy liczba płatników składek spadnie o 4,7 mln, co dodatkowo obciąży system.
Polska przeznacza na ochronę zdrowia jedynie 4,4 proc. PKB, a na opiekę długoterminową 0,5 proc. PKB – znacznie mniej niż średnia unijna (odpowiednio 6,9 proc. i 1,8 proc.). Niedofinansowanie tych sektorów może negatywnie wpłynąć na aktywność zawodową rodzinnych opiekunów seniorów, zwłaszcza kobiet. Dostosowanie wydatków do poziomu unijnego oznaczałoby wzrost nakładów do 6,6 proc. PKB na opiekę zdrowotną i 3,1 proc. PKB na opiekę długoterminową do 2060 r.
Czytaj też:
Przejdziesz na emeryturę i dostaniesz dosłownie gorsze. Problem wielu Polaków