W polskim prawie majątek po zmarłej osobie można przejąć na dwa sposoby: poprzez dziedziczenie testamentowe lub ustawowe. To, która forma znajdzie zastosowanie, zależy przede wszystkim od tego, czy spadkodawca pozostawił po sobie ważny testament. Dokument ten ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym, o ile jego treść jest poprawna formalnie i nie zostanie podważona. Testament może wskazywać dowolne osoby lub instytucje jako spadkobierców oraz zawierać zapisy dotyczące wydziedziczenia.
Spadek po bezdzietnej ciotce
Jeżeli testament nie został sporządzony, spadek dzielony jest zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. W pierwszej kolejności do majątku uprawnione są dzieci zmarłego oraz jego małżonek. Brak potomstwa oznacza, że spadek przechodzi na rodziców i ewentualnie małżonka, a następnie na rodzeństwo i ich zstępnych, a w dalszej kolejności na dziadków i ich potomków. Jeżeli żadna z tych osób nie żyje, majątek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania lub Skarbowi Państwa.
Jak jest kolejność dziedziczenia?
W przypadku bezdzietnej ciotki, która nie pozostawiła testamentu, kolejność dziedziczenia ustawowego jest jednoznaczna:
- jeśli ciotka była mężatką, spadek dziedziczy małżonek wspólnie z rodzicami,
- w razie braku małżonka, majątek przypada rodzicom,
- jeśli rodzice nie żyją, udział przechodzi na rodzeństwo,
- w sytuacji, gdy część rodzeństwa zmarła wcześniej, ich udział dziedziczą dzieci (zstępni rodzeństwa).
Oznacza to, że spadek trafia najpierw do najbliższych krewnych w linii wstępnej i bocznej. Dopiero w przypadku braku jakichkolwiek krewnych majątek może zostać przejęty przez jednostkę samorządu terytorialnego lub Skarb Państwa.
Czytaj też:
Nie masz dzieci? Sprawdź, kto po tobie dziedziczy
Testament zmienia wszystko
Jednak sporządzenie testamentu pozwala całkowicie zmienić ustawową kolejność dziedziczenia. Ciotka może wskazać w nim konkretne osoby lub instytucje, które mają otrzymać spadek, niezależnie od tego, kto przysługiwałby do majątku zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.
W praktyce oznacza to, że osoby wskazane w testamencie mają pierwszeństwo przed krewnymi przewidzianymi ustawowo. Sporządzenie dokumentu pozwala także na uwzględnienie szczególnych życzeń dotyczących podziału majątku, zapisów windykacyjnych czy wydziedziczenia określonych osób.
Czytaj też:
Masz w testamencie taki zapis? Spadkobiercy mogą zostać z niczymCzytaj też:
Darowizna w gotówce, a nie na konto? Oj lepiej nie!