Sąd Najwyższy (SN) orzekł, że umowa kredytu bankowego ma charakter wzajemny, co stanowi istotny przełom w dotychczasowym orzecznictwie. Takie stanowisko może mieć daleko idące konsekwencje dla kredytobiorców, którzy dochodzą swoich praw w sądzie. Uznanie kredytu za umowę wzajemną oznacza bowiem, że obie strony transakcji – bank oraz kredytobiorca – mają względem siebie równoważne zobowiązania. Może to wpłynąć na sposób rozstrzygania sporów dotyczących kredytów, w tym na kwestie zwrotu świadczeń. O decyzji SN pisze forsal.pl.
Kredyty bankowe będą inaczej postrzegane przez sądy
Kwestia wzajemności umowy kredytu hipotecznego odgrywa kluczową rolę w sporach dotyczących kredytów frankowych, zwłaszcza gdy sądy unieważniają umowy z powodu klauzul abuzywnych. Unieważnienie takiej umowy rodzi problem rozliczeń między stronami, a sposób ich przeprowadzenia zależy m.in. od tego, czy umowa zostanie uznana za wzajemną. To z kolei wpływa na możliwość stosowania prawa zatrzymania, które pozwala bankowi wstrzymać zwrot środków do czasu uregulowania należności przez kredytobiorcę.
W jednej ze spraw bank, składając apelację od wyroku unieważniającego umowę, argumentował, że jeśli orzeczenie zostanie utrzymane, zatrzyma świadczenie należne klientowi do momentu zwrotu 230 tys. zł wypłaconego kredytu. Dyskusja na temat prawa zatrzymania w kontekście kredytów frankowych nabiera znaczenia po decyzji Sądu Najwyższego, mimo że Trybunał Sprawiedliwości UE w latach 2023–2024 wydał orzeczenia ograniczające możliwość jego stosowania.
O traktowanie kredytów frankowych przez sądy pytał Rzecznik Finansowy
W lecie 2022 r. Rzecznik Finansowy zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem dotyczącym charakteru umowy kredytu bankowego, zastanawiając się, czy jest to umowa wzajemna, czy może dwustronnie zobowiązująca, ale nie wzajemna. Pytanie to miało na celu wyjaśnienie wątpliwości związanych z rozliczeniem stron w kontekście unieważnienia umów kredytowych, szczególnie w sprawach dotyczących kredytów frankowych.
W tle tej kwestii pojawiła się również sprawa prawa zatrzymania, które pozwala stronom na wstrzymanie zwrotu świadczeń wzajemnych, dopóki nie dojdzie do wzajemnych rozliczeń. Możliwość powołania się na to prawo jest istotna w sytuacji, gdy jedna ze stron domaga się zwrotu świadczeń po unieważnieniu umowy. Odpowiedź Sądu Najwyższego na to pytanie mogła mieć duży wpływ na sposób rozstrzygania takich spraw.
Czytaj też:
Weszły zmiany w kredytach. Wielu Polaków odetchnie z ulgą