Rząd obiecał przed wyborami, że zajmie się problemem dostępności mieszkań w Polsce i po ponad roku Ministerstwo Rozwoju i Technologii przedstawiło założenia programu "Klucze do mieszkania":
- więcej środków dla gmin na mieszkalnictwo społeczne i komunalne,
- finansowe wsparcie zakupu mieszkań tylko z rynku wtórnego,
- wprowadzenie instytucji inwestorów społecznych.
W skrócie: nowy program będzie się opierał o wsparcie mieszkalnictwa komunalnego, społecznego i własnościowego.
Gminy, SIM-y, TBS-y i spółdzielnie
Mieszkania sprzedawane przez spółdzielnie mieszkaniowe, TBS-y i SIM-y to jedyny przypadek, w którym beneficjenci rządowego wsparcia będą mogli skorzystać z oferty rynku pierwotnego. Cena tych mieszkań będzie przystępna – marża wyniesie maksymalnie 25 proc., a wybór nabywców dokonywany będzie wyłącznie spośród osób nie posiadających mieszkania, na transparentnych i sprawiedliwych zasadach.
Gminy mają zapewnić mieszkania osobom na granicy zdolności kredytowej. Jednostki samorządu terytorialnego mogą się ubiegać o bezzwrotną dotację na budowę nowych mieszkań lub remont pustostanów, która może dochodzić nawet do 80 proc. wartości inwestycji. W 2024 roku w budżecie państwa przeznaczono na ten cel 1 mld zł. W 2025 roku dotacja wzrośnie do 2,5 mld zł. W ten sposób w 2025 roku ma powstać do 15 tys. mieszkań komunalnych oraz budowanych przez społeczne inicjatywy mieszkaniowe i społeczne towarzystwa budownictwa społecznego.
Mieszkania i domy na własność
Wsparcie zakupu mieszkań lub domów na własność („Pierwsze klucze”) ma być dostępny wyłącznie dla osób, które nie miały i nie posiadają własnego mieszkania bądź domu. Będą one musiały też spełnić określone ustawą kryteria dochodowe. "W przypadku jednej osoby będzie to 6,5 tys. złotych netto dochodów, dwuosobowe gospodarstwo to max 9,5 tys. złotych, 3-osobowe gospodarstwo to 11,5 tys., 4-osobowe gospodarstwo to 13,5 tys. złotych, a 5-osobowe gospodarstwo 15,5 tys." – wyjaśnił Paszyk.
Kupowane mieszkanie lub dom muszą być oddane do użytku co najmniej 5 lat wcześniej, a dotychczasowy właściciel musi je posiadać od co najmniej 3 lat. To wykluczy z rynku fliperów. Będzie także limit ceny metra kwadratowego – do 10 tys. zł, a w przypadku Warszawy, Gdańska, Krakowa, Poznania i Wrocławia do 11 tys. zł. Gminy będą miały także możliwość samodzielnego wyznaczania limitu cenowego.
W programie będzie obowiązywał również limit zgód na skorzystanie z programu. Dofinansowanie dostanie ok. 10 tys. wniosków co kwartał. Według szacunków resortu rozwoju, z programu w ciągu roku skorzystać będzie mogło ok. 40 tys. osób.