Oglądając filmy można łatwo odnieść wrażenie, że psychopata jest odludkiem, który czyha w ciemnych ulicach na swoje ofiary. W rzeczywistości jednak osoby o skłonnościach psychopatycznych najczęściej nie tylko nie planują nikogo krzywdzić, ale również potrafią być ekstrawertyczni i powszechnie lubiani. Niektóre zawody stwarzają dużo większe możliwości wykazania się osobom o takich skłonnościach i umożliwić realizację zawodową.
Zawody, które najchętniej wybierają psychopaci
Psychopatia to pojęcie trudne do jednoznacznego zdefiniowania. Jak zauważa Kevin Dutton, psycholog społeczny z Uniwersytetu Oksfordzkiego i autor książki Mądrość psychopatów, nie istnieje jedna konkretna kombinacja cech, która pozwalałaby jednoznacznie stwierdzić, że ktoś jest psychopatą. Kluczowe znaczenie mają tutaj zarówno intensywność poszczególnych cech, jak i kontekst, w jakim się one ujawniają. Psychopatia to spektrum, a nie sztywna kategoria diagnostyczna – u różnych osób może przybierać różne formy i nasilenie.
Zgodnie z definicją przedstawioną przez czasopismo Scientific American, osoby z cechami psychopatycznymi często potrafią wywrzeć dobre pierwsze wrażenie – bywają powierzchownie czarujące i towarzyskie. W rzeczywistości jednak są silnie egocentryczne, pozbawione empatii i poczucia winy, co utrudnia im nawiązywanie głębszych, emocjonalnych relacji. Często wykazują chłód i dystans wobec innych. Mają skłonność do ryzykownych, impulsywnych zachowań, których podejmują się bez wyraźnej potrzeby. W obliczu problemów nie biorą odpowiedzialności, lecz przerzucają winę na innych lub na okoliczności. Ich działania są często motywowane potrzebą natychmiastowej gratyfikacji i poszukiwaniem silnych bodźców.
Przywołany już Kevin Dutton opracował listę zawodów, w których najłatwiej natrafić na osoby o skłonnościach psychopatycznych, wśród nich są:
Chirurg
Wymagająca precyzji i zimnej krwi praca chirurga to zawód, w którym psychopaci mogą wyjątkowo dobrze się odnaleźć. Operowanie w warunkach ogromnego stresu, podejmowanie błyskawicznych decyzji i konieczność emocjonalnego dystansu wobec pacjenta sprzyjają osobom o ograniczonej empatii i wysokiej odporności psychicznej. Wbrew stereotypom, psychopatia nie wyklucza wysokiej inteligencji i pracowitości — cechy te czynią z niektórych psychopatów znakomitych lekarzy.
CEO (dyrektor generalny)
Stanowiska kierownicze przyciągają osoby dążące do władzy i kontroli, które nie liczą się z innymi, a jedynie ze skutecznością działań. Psychopaci, pozbawieni skrupułów, często wspinają się na szczyt korporacyjnej hierarchii. Manipulacja, bezwzględność, zdolność chłodnego planowania oraz brak wyrzutów sumienia to cechy, które ułatwiają zarządzanie ludźmi i podejmowanie trudnych, często kontrowersyjnych decyzji.
Handlowiec
Świat sprzedaży premiuje bezczelność, autopromocję i brak skrupułów – cechy, które psychopaci mają w nadmiarze. W tym zawodzie liczy się zysk, umiejętność wywierania wpływu i wykorzystania relacji dla własnej korzyści. Psychopatyczny handlowiec potrafi bez mrugnięcia okiem wykorzystać kontakty współpracowników, zmanipulować klienta i odrzucić zasady fair play, jeśli tylko zwiększy to jego wyniki sprzedaży.
Prawnik
W zawodzie prawnika psychopata ma wiele atutów: powierzchowny urok, pewność siebie i brak głębszego współczucia mogą pomóc w skutecznym reprezentowaniu klientów. Zdolność do manipulacji faktami, dystans emocjonalny i chłodna analiza sytuacji dają im przewagę w sali sądowej. Dla wielu liczy się wygrana, niekoniecznie moralna racja.
Duchowny
Choć może to szokować, psychopaci nierzadko odnajdują się w roli duchownych. Pozycja ta daje im dostęp do zaufania i wpływu, a jednocześnie pozwala ukryć prawdziwe intencje za fasadą duchowości. Charyzma, pewność siebie i umiejętność manipulacji tłumem mogą być wykorzystywane do osiągania osobistych celów pod płaszczykiem wyższych wartości.
Szef kuchni
Środowisko pracy w kuchni jest ekstremalnie stresujące i wymaga bezwzględnej dyscypliny, co sprawia, że osoby o psychopatycznych cechach doskonale się w nim odnajdują. Wysoka ambicja, obsesyjna kontrola i niskie tolerowanie błędów czy krytyki to cechy, które mogą przekładać się na sukces w tym zawodzie. Znani szefowie kuchni, jak Gordon Ramsay, otwarcie przyznają, że branża przyciąga silne osobowości o twardym charakterze.
Pracownik mediów (dziennikarz)
Psychopaci w mediach czują się jak ryby w wodzie – lubią być w centrum uwagi, szukają poklasku i nie przejmują się konsekwencjami emocjonalnymi swojej pracy. Dziennikarze często docierają do ludzi w trudnych chwilach, a dystans emocjonalny ułatwia im wykonywanie zawodu bez uszczerbku na psychice. Potrafią zyskać zaufanie, skłonić rozmówców do zwierzeń i wykorzystywać zdobyte informacje do własnych celów.
Prezenter lub celebryta medialny
Osoby psychopatyczne często pragną być w centrum uwagi – nic więc dziwnego, że ciągnie je do zawodów związanych z kamerą, sceną i mikrofonem. Niezwykła pewność siebie, charyzma i zdolność do kontrolowania swojego wizerunku są tu kluczowe. Brak empatii ułatwia ignorowanie krytyki i kontrowersji, a skupienie na własnym sukcesie popycha do rywalizacji i autopromocji.
Funkcjonariusz policji
Zawód policjanta może wydawać się sprzeczny z psychopatycznymi cechami, jednak odporność na stres, gotowość do podejmowania ryzyka i brak emocjonalnego zaangażowania to cechy, które mogą być przydatne w tej roli. Psychopaci potrafią też wykorzystywać autorytet w sposób chłodny i kontrolowany, często zyskując szacunek lub strach otoczenia.
Pracownik wywiadu lub agent służb specjalnych
Ten zawód wymaga doskonałej kontroli emocji, umiejętności manipulowania informacją i wykorzystywania relacji – a więc kompetencji, które osoby o cechach psychopatycznych często posiadają w wysokim stopniu. Anonimowość, tajemnica i władza nad informacją to środowisko, w którym psychopaci czują się komfortowo.
Warto również pamiętać, że fakt uprawiania przez kogoś zawodu z wyżej wymienionej listy nie jest wystarczającą przesłanką, aby uważać ją za osobę o skłonnościach psychopatycznych.
Zawody, których unikają psychopaci
Niektóre zawody, ze względu na swoją specyfikę, są znacznie mniej atrakcyjne dla osób o psychopatycznych skłonnościach. Wymagają one bowiem wysokiego poziomu empatii, zdolności współodczuwania i głębokiego zaangażowania w relacje międzyludzkie. Do takich profesji należą m.in. nauczyciele, pracownicy społeczni, pielęgniarki oraz terapeuci.
Ich praca opiera się na autentycznym kontakcie z drugim człowiekiem, umiejętności słuchania i niesienia pomocy – wartości, które są z gruntu obce osobowości psychopatycznej. Osoby takie nie są w stanie utrzymać długotrwałych, opartych na zaufaniu relacji, co sprawia, że w tych zawodach nie potrafią się odnaleźć i rzadko je wybierają jako ścieżkę kariery.
Czytaj też:
W tych zawodach pojawiły się spore nadwyżki. Pracy nie znajdziesz tak łatwo
Żródła: pulshr.pl/gowork.pl/businessinsider.com.pl