Chociaż dużo mówi się o najwyższych marżach kredytowych, jakie banki pobierają od Polaków np. za kredyty hipoteczne, to okazuje się, że skumulowane aktywa banków działających na polskim rynku prezentują się dość słabo w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej. Eksperci z Polskiego Instytutu Ekonomicznego wskazują, że nasza bankowość nie jest nawet w pierwszej unijnej dziesiątce.
Mały sektor bankowy w Polsce
Polski sektor bankowy jest stosunkowo mały na tle innych krajów Unii Europejskiej. W trzecim kwartale 2024 r. aktywa banków w Polsce wyniosły 452 mld euro, co stanowiło jedynie 53 proc. krajowego PKB. To jeden z najsłabszych wyników w UE – Polska zajęła 19. miejsce na 27 państw, mimo że ma szóste co do wielkości PKB w Unii. Oznacza to, że banki działające w Polsce mają ograniczone możliwości finansowania dużych inwestycji, nawet jeśli są one opłacalne.
Na koniec 2024 r. wszystkie banki w Polsce posiadały aktywa o wartości 3317 mld zł (92 proc. PKB) i wypracowały 42 mld zł zysku netto. Z tego około 59 proc. aktywów kontrolują banki z polskim kapitałem, resztą zarządzają filie zagranicznych instytucji. To niewiele w porównaniu do średniej unijnej, gdzie udział banków krajowych sięga 82 proc., zwłaszcza w najbogatszych państwach UE.
Mały sektor, wysoka stopa
Polskie banki osiągają relatywnie dobre wyniki. W ciągu trzech pierwszych kwartałów 2024 r. wypracowały 4,7 mld euro zysku, co oznacza stopę zwrotu z aktywów (ROA) na poziomie 1,05 proc. – nieco powyżej unijnej mediany (0,93 proc.). Stopa zwrotu z kapitału (ROE) wyniosła 12,2 proc., czyli również wyżej niż średnia w UE.
Wyższa rentowność polskich banków wynika m.in. z wysokich stóp procentowych i nadmiaru płynności w systemie (związanego np. z przepływem środków unijnych). Z drugiej strony, to też efekt słabo rozwiniętego rynku kapitałowego – wiele osób trzyma oszczędności w bankach, zamiast inwestować np. na giełdzie. Trzeba jednak pamiętać, że porównywanie banków nie jest proste – różnią się one m.in. strukturą kredytów czy strategiami zarządzania ryzykiem.
Czytaj też:
Raty notarialne. Opcja zakupu mieszkania bez kredytu w banku