Kupując napój w butelce plastikowej lub puszce po 1 października, płacimy przy kasie dodatkową opłatę – kaucję, którą odzyskamy po oddaniu do sklepu pustego opakowania. Tyle teoria, bo praktyce niewiele się zmieniło.
Część dużych sklepów postawiła już tzw. „butelkomaty”, do których można wrzucać puste opakowania lub otworzyła „punkty skupu”. Ale wciąż nie otrzymamy pieniędzy na jakie liczymy.
Co zrobić, żeby otrzymać pełną kaucję?
Wszystkie punkty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 200 m2 muszą już przyjmować puste opakowania i oddawać klientom kaucję. Mniejsze sklepy pobierają kaucję, ale nie muszą prowadzić zbiórki opakowań. Wyjątkiem są punkty, które sprzedają napoje w szklanych butelkach wielorazowych – tam zwrot jest obowiązkowy. W myśl przepisów kaucją objęte są dwa rodzaje opakowań:
- butelki plastikowe o pojemności do 3 litrów – kaucja 50 groszy,
- puszki metalowe do 1 litra – kaucja 50 groszy.
Od 1 stycznia 2026 roku, system zostanie rozszerzony także na szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra, za które trzeba będzie zapłacić 1 zł kaucji.
Są jeszcze dodatkowe warunki: butelka lub puszka musi być pusta i niezgnieciona, etykieta z kodem kreskowym musi być czytelna, a butelki plastikowe powinny mieć zakrętkę. Ale spełnienie wszystkich warunków nadal nie gwarantuje otrzymania pełnej kaucji.
Kluczowy znaczek z napisem „kaucja”
Choć system wszedł w życie, okazuje się, że objęte kaucją opakowania musza mieć specjalne oznaczenie: specjalny prostokąt z dwiema strzałkami i napisem „Kaucja”. To właśnie taki znak jest potwierdzeniem, że dany produkt jest objęty systemem.
Producenci i sprzedawcy mają czas do końca roku na wyprzedanie zapasów, dlatego na półkach przez kilka miesięcy będą się pojawiać zarówno napoje w „starych” opakowaniach, jak i te z oznaczeniem kaucji. Dodatkowo część firm może w ogóle nie przystąpić do systemu, decydując się na płacenie tzw. opłaty produktowej, czyli dodatkowej kary.
Urzędnicy Ministerstwa Klimatu szacują, że dopiero w ciągu pół roku większość opakowań dostępnych w sprzedaży będzie już objęta nowymi zasadami. Do tego czasu sklepy nie wypłacą pełnej kaucji za oddane butelki i puszki bez odpowiedniego oznaczenia.
Zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, Polska do 2025 roku musi zebrać77 procent butelek plastikowych i puszek, a od 2029 roku aż90 procent. Jeżeli Polacy nie będą zanosić opakowań do sklepów, nieodebrana przez klientów kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu i utrzymanie punktów odbioru.
Czytaj też:
Opłaty za śmieci pójdą w górę w 2026. Kaucja i nieefektywna segregacja