Zgodnie z kodeksem pracy, w Polsce na umowie o pracę mogą pracować osoby młodociane po ukończeniu 15 lat. Ale nie na wszystkich stanowiskach. 16-latki mogą pracować w miejscach związanych z kulturą, pracą artystyczną, sportem lub reklamą. Czas pracy na etacie dla nich to najwyżej 6 godzin dziennie.
Nie wolno ich zatrudniać w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej, czyli między godz. 22.00 a 6.00. Dla świętego spokoju, poza zgodą opiekuna na podjęcie pracy, najlepiej uzyskać także zezwolenie od inspektora pracy. Według danych Eurostatu, w Polsce na etacie pracuje około 4 – 5 proc. osób pomiędzy 15. a 19. rokiem życia.
Składki do ZUS, składki do IKE
Praca na etacie to dobry moment na założenie Indywidulanego Konta Emerytalnego (IKE). 16 – latek może zacząć oszczędzać na emeryturę tylko wtedy. W myśl przepisów, wysokość wpłaty na IKE nie może nie tylko przekroczyć 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, i nie może być także większa od dochodów osiągniętych przez nastolatka z tytułu umowy o pracę.
Co ciekawe, bez umowy o pracę nastolatki nie mogą wpłacać pieniędzy do IKE, ale mogą je odziedziczyć po zmarłym, który także oszczędzał na IKE. Oszczędzanie na IKE oferuje w Polsce wiele banków, funduszy emerytalnych czy zakładów ubezpieczeniowych. Wystarczy wejść na ich strony internetowe lub osobiście zapytać w placówce.
Małolaty pracują na przyjemności
Z badań, które na zlecenie WEI przeprowadziła firma Maison&Partners wynika, że aż 45 proc. dorosłych Polaków przyznaje, że pracowała przed ukończeniem pełnoletności. Po raz pierwszy do pracy – zwykle dorywczej (75 proc. badanych) poszli między 15. a 16. rokiem życia, przy czym częściej robili to mieszkańcy małych ośrodków niż dużych miast (54 proc. względem 41 proc.).
Na szczęście to nie trudna sytuacja życiowa jest powodem podejmowania pracy przed nastolatków w Polsce. Najmłodszymi (18–24 lata) w aż 81 proc. kieruje chęć dorobienia na własne wydatki i przyjemności. Motywem zaledwie 12 proc. młodych osób są kłopoty finansowe.