Ten rodzaj świadczenia emerytalnego dałaby wielu seniorom możliwość przejścia na emeryturę jeszcze przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego, ale nadal pod warunkiem uzyskania odpowiedniego stażu pracy. Według prognozy ZUS, gdyby emerytury stażowe stały się dostępne, od razy skorzystałoby z nich około 380 tys. Polaków.
Tylko 11,6 proc. Polaków w wieku 50–74 lat, które już pobierają emeryturę nadal pracuje. Według analizy „Skłonność do pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego w świetle wyników projektu Przygotowanie do starości. Polacy w wieku przedemerytalnym o swojej przyszłości”, autorstwa Piotra Szukalskiego i Justyny Wiktorowicz z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych z Uniwersytetu Łódzkiego, chęć do pozostania w pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego deklaruje tylko 18,9 proc. uczestników badania w wieku przedemerytalnym. Stanowcze „NIE” takim pomysłom mówi 51,6 proc. badanych, a 29,5 proc. odpowiedziało filozoficznie: „trudno powiedzieć”.
Realia są takie, że ponad 75 proc. polskich emerytów w wieku 60–64 lat pozostaje poza rynkiem pracy. Dotyczy to 94 proc. kobiet i 33 proc. mężczyzn.
Czym jest emerytura stażowa?
W Sejmie już leżą dwa projekty ustaw przygotowane przez stronę związkową oraz przez Lewicę, które przewidują możliwość przejścia na emeryturę jeszcze przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego, ale pod warunkiem uzyskania odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego. Ma on wynosić 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn jako suma okresów składkowych (praca) i nieskładkowych (nauka).
Emerytura stażowa wyliczona przez ZUS nie mogłaby być niższa od gwarantowanej emerytury minimalnej czyli w 2025 roku po waloryzacji 1 878,91 zł brutto. Ministerstwo Finansów obliczyło koszt tej decyzji na około 30 mld zł.
Olbrzymie zmiany na słowackim rynku pracy
Na wprowadzenie takiego świadczenia zdecydowała się w 2023 roku Słowacja. Z okazji od razu skorzystało ponad 61 tys. osób, czyli 2,5 razy więcej niż zwykle. W 2024 roku z rynku pracy ubywało nawet 22 tys. pracowników miesięcznie, co spowodowało konieczność zastąpienia ich pracownikami z Indii, Ukrainy i Filipin – opisał sprawę słowacki dziennik „The Slovak Spectator”.
Każdy Słowak, który przepracował i uczył się przez co najmniej 40 lat, mógł zrezygnować z pracy w dowolnym wieku. Jednocześnie wysokość nowej emerytury obniżono o 0,3 proc. miesięcznie. Wprowadzono jednak tzw. pierwszą waloryzację, która zwiększyła wysokość świadczeń zgodnie z inflacją. Nowi emeryci niespodziewanie mogli liczyć na „nadwyżkę” rzędu 110–160 euro miesięcznie w porównaniu do pozostałej grupy emerytów, ponieważ w lutym 2023 roku inflacja na Słowacji przekraczała 15 proc., a poniżej 10 proc. spadła w lipcu tego samego roku.
Wiosną 2024 roku słowacki rząd wprowadził zmiany w emeryturach stażowych i uzależnił je od zmiennego wieku emerytalnego, a nie od stałego wieku 40 lat. Obecnie na Słowacji wiek emerytalny kobiet i mężczyzn urodzonych po 1 stycznia 1957 roku wynosi 62 lata, ale jest już zapowiedź wydłużenia aktywności zawodowej do 64 roku życia. Po przepracowaniu 40 lat można odejść z pracy w wieku 60 lat.
Czytaj też:
Nie pracowali, ale mają za co żyć. To da się zrobić w Polsce