Urzędnik nie pozwoli. Nie wszystkie imiona można w Polsce nadać

Aktorka Katarzyna Skrzynecka nazwała swoją córkę Alikia Ilja. Inspirowała się Grecją, którą uwielbia odwiedzać. Alikia po grecku oznacza „krystaliczna, szczera i szlachetna”. Piosenkarz Michał Wiśniewski swoją trójkę dzieci nazwał: Xavier, Fabienne i Etiennette. – Przez to chciałem nadać dzieciom wyjątkowość – tłumaczył w mediach.

We Francji imię Fabienne znaczy „budząca sympatię”, Etiennette to zdrobnienie od imienia Etienne, czyli „mała korona” lub „girlanda”, a imię Xavier pochodzi z języka baskijskiego i oznacza „nowy dom” lub „zamek”. Najmłodsza córka piosenkarza nosi imię Vivienne, czyli „pełnia życia”. Lara Gessler nazwała swoją córkę Nena – to zdrobnienie od imienia Nina, które po hiszpańsku znaczy po prostu „mała dziewczynka”.

Elon Musk, którego imię znaczy po hebrajsku „dąb” lub „drzewo”, ma 11 dzieci i każde z nich ma imię nietypowe – na przykład Techno Mechanicus, ale najbardziej nietypowe ma syn, który towarzyszył wiele razy Muskowi podczas wizyty w Białym Domu. Chłopiec nazywa się X Æ A-Xii Musk. O takim imieniu można w Polsce tylko pomarzyć.

Urzędnik nie zgodzi się na każde imię dla dziecka

W Polsce nadanie imienia dziecku reguluje Prawo o aktach stanu cywilnego. Rodzice mają swobodę wyboru imienia, ale musi ono spełniać określone warunki: nie może być ośmieszające, nieprzyzwoite, w formie zdrobniałej ani niepozwalające odróżnić płci dziecka.

Urzędnik Urzędu Stanu Cywilnego może odmówić rejestracji imienia, jeśli narusza ono te zasady. Tak się stało, kiedy jeden z rodziców chciał dać synowi na imię Neron. Głos w tej sprawie zabrał prof. Stanisław Dubisz. W imieniu Rady Języka Polskiego (RJP) wyjaśnił, że imię Neron nie jest ośmieszające, a „odstręczające”. Profesor wyjaśnił, że to imię nosił cesarz rzymski panujący w latach 54-68 n.e. Zasłynął ze swych okrutnych rządów, ponieważ prześladował chrześcijan. Ponadto był niezwykle tchórzliwy i egocentryczny. Swoje zachcianki stawiał ponad dobro państwa.

Prof. Dubisz wspomniał także, że określenie „Nero” funkcjonuje w Polsce jako imię dla psa. Nadaje się je groźnemu, atakującemu ludzi zwierzęciu.

Urząd Stanu Cywilnego w Katowicach w 2024 roku odmówił nadania dzieciom imion Ziomek zamiast Ziemowit i Parodia, ale nie było problemu z imieniem Telesfor oraz Bolko. W 2023 roku rodzice chcieli w tym samym urzędzie nazwać syna Batman. Rok wcześniej nie wyrażano zgody na nazwanie chłopca Sosnowiec.

Urzędnicy USC są bardzo czujni

W 2023 roku rodzice z Mrągowa wybrali dla córki imię jak nazwa jednej z ulic w Warszawie – Bednarska. Językoznawcy z Rady Języka Polskiego uznali, że tego typu marzenie nie może się jednak spełnić. – Formy Bednarska nie można uznać za imię. Zdarzają się w języku polskim imiona i nazwiska o jednakowej postaci, ale nie dotyczy to sytuacji, w których nazwisko o cechach słowotwórczych typowych dla tej klasy nazw jest użyte wtórnie w funkcji imienia – uzasadniła w oświadczeniu RJP.

Para z Jastkowa chciała dać na imię córce Meleesse (najprawdopodobniej nawiązującego do formy Melissa). Językowi eksperci tym razem argumentowali, że imię „Meleesse” nie funkcjonuje nie tylko w języku polskim, ale i żadnym innym. – W żadnym dostępnym nam zbiorze imion (polskich i zagranicznych) nie znaleźliśmy poświadczenia istnienia takiego imienia. Jako imię żeńskie noszone przez Polkę „Meleesse” nie wskazywałoby na płeć, byłoby ponadto kłopotliwe w użyciu ze względu na nietypowy dla polszczyzny zapis i niejasność co do jego wymowy – tłumaczyła tym razem prof. Katarzyna Kłosińska.

Znaleźli się też rodzice, którzy chcieli rodzice, którzy chcieli nazwać syna imieniem Jezus. „Nie jesteśmy katolikami, lecz to imię wiele dla nas znaczy i bardzo chcielibyśmy nazwać tak syna" – tłumaczyli. Istnieją kraje, zwłaszcza w kręgu języka hiszpańskiego, gdzie imię Jesús (hiszpańska forma imienia Jezus) jest popularne. W Polsce imię to jest ściśle związane z osobą Jezusa Chrystusa, centralną postacią chrześcijaństwa i nadawanie go dziecku może być postrzegane jako profanacja lub brak szacunku.

Najrzadsze imię w Polsce

Najrzadszym imieniem w Polsce, noszonym przez zaledwie jedną osobę jest Nelosława. Imię to zostało nadane w 1971 roku w Rawie Mazowieckiej i od tamtej pory nie powtórzyło się w rejestrze imion. Powstało na wzór słowiańskich imion dwuczłonowych, jak Dobrosława Władysława czy Kwietosława. „Nela” w imieniu Nelosława może być skrótem od imion takich jak Petronela lub Kornelia. Rzadko spotykane są w Polsce także imiona: Krzysztosława, Leonardyna i Simela.

Ministerstwo Cyfryzacji co roku na stronie dane.gov.pl publikuje ranking najbardziej popularnych imion, a także tych unikatowych i rzadziej spotykanych. W 2024 roku najpopularniejszym imieniem dla dziewczynek została Maja (4640), która wyprzedziła dotychczasową liderkę – Zofię (4470). Na trzecim miejscu rankingu znalazło się imię Zuzanna (4144). Kolejne imiona z zestawienia to:

• Laura (4036, spadek z 3. miejsca),
• Hanna (3916, spadek z 4. miejsca),
• Julia (3482),
• Oliwia (3420),
• Pola (3166),
• Alicja (3131),
• Maria (2698).

Najpopularniejsze imię dla chłopca, podobnie jak w 2023 roku, to Nikodem. Otrzymało je 6388 chłopców. Drugie w kolejności to Antoni (5404). Trzecie – Jan (5277). Pozostałe miejsca w rankingu zajął:

• Aleksander (5170),
• Leon (4669, awans z 6. miejsca),
• Franciszek (4574, spadek z 5. miejsca),
• Ignacy (4229, awans z 8. miejsca),
• Jakub (3938, spadek z 7. miejsca),
• Stanisław (3715, awans o jedną pozycję),
• Mikołaj (3644, spadek z 9. miejsca).

Najrzadziej nadawane w 2024 roku imiona dla córek to: Wiesława, Oda, Zoey, Albina, Grażyna, Ema, Lola, Luisa, Rima, Kora, Viola, Esmeralda, Soraya, Roksolana oraz Leya. Dla synów: Wacław, Muaz, Ayan, Alessandro, Rayan, Tadej, Gorsey, Aras, Simon, Bolko, Zeus, Barnaba, Kryspin, Filemon, Dragomir, Danislav i Leonidas.

Jak załatwić formalności związane z imieniem?

Aby nadać dziecku imię w Polsce, należy zgłosić jego narodziny w Urzędzie Stanu Cywilnego (USC) w ciągu 21 dni od daty urodzenia. Zgłoszenia można dokonać osobiście w urzędzie lub drogą elektroniczną przez Internet, korzystając z Profilu Zaufanego lub e-dowodu na platformie ePUAP.