Do zwrotu. Odszkodowania za stalinowskie represje dla dzieci osób torturowanych

Dodano: wczoraj 14:29

Symbol Polski Walczącej Źródło: Wikimedia Commons / Matlin / Creative Commons Attribution-Share Alike 2.0

Spadkobiercy sanitariuszki i łączniczki batalionu „Zośka” muszą zwrócić większość wypłaconego już milionowego odszkodowania. Tak postanowił sąd.

„Paulinka”, czyli Anna Jakubowska, sanitariuszka i łączniczka batalionu „Zośka” w Powstaniu Warszawskim była przez 64 miesiące (w latach 1949-1954) więziona, torturowana, pozbawiona kontaktu z synem i pozbawiona szansy na kontynuowanie życia zawodowego. W grudniu 2021 roku Sąd Okręgowy w Warszawie przyznał jej 9 mln zł zadośćuczynienia.

Prokuratura Okręgowa oraz sędzia Piotr Schab – ówczesny prezes Sądu Okręgowego a później Sądu Apelacyjnego – zaskarżyli wysokość przyznanych środków. Anna Jakubowska nie doczekała wyroku. Zmarła w wieku 95 lat w 2023 roku, ale sprawę kontynuowali przed sądem jej synowie.

Odszkodowanie obniżono już po wypłacie

W 2022 roku Sąd Apelacyjny w Krakowie obniżył kwotę do 4 mln zł. Pieniądze wypłacono synom. W 2025 roku, po kasacji wniesionej przez prokuraturę, sąd ponownie zmniejszył kwotę – do zaledwie 1 mln 280 tys. zł. Uznał, że „kwota 20 tys. zł za każdy miesiąc uwięzienia jest odpowiednia w związku z obecną wysokością średniego miesięcznego wynagrodzenia”.

Po obecnym wyroku synowie nieżyjącej „Paulinki” muszą zwrócić większość z wypłaconych już 4 mln zł, co dotknie w szczególności niepełnosprawnego Jerzego Jakubowskiego.

Pełnomocnik rodziny, mec. Michał Wawrykiewicz, ocenił wyrok jako niesprawiedliwy i uwarunkowany politycznie. Zapowiedział skargę kasacyjną.

Odszkodowanie współmierne do innych odszkodowań

Przed śmiercią w 2022 roku Anna Jakubowska publicznie krytykowała działania Zjednoczonej Prawicy. „Wspierała byłego rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara w obronie niezawisłości Trybunału Konstytucyjnego. Sprzeciwiała się atakom polityków PiS i kościelnych hierarchów na osoby LGBT. Negatywnie wypowiadała się o forsowanym przez prawicę kulcie tzw. żołnierzy wyklętych” -poinformowała „Wyborcza”.

– Odszkodowanie musi być współmierne do innych odszkodowań, które otrzymywały osoby, które znacznie dłużej pozostawały w tych stalinowskich więzieniach, czy też traciły życie – mówił w sierpniu 2022 roku Zbigniew Ziobro, ówczesny minister sprawiedliwości i prokurator generalny.